Sigara: Tehlikeli salgın bir hastalık, eroin ve kokain kadar ciddi bağımlılık yapan bir madde, hasta bireyler, bağımlı insanlar ve sağlıksız bir toplum!

Sigarayla İlgili Bazı İlginç Sorular

• Sigaradan dolayı üretici firmalar dışında kâr eden kuruluşlar var mı?
• Gelişmiş ülkeler, niçin kendi ülkelerinde hızla sigara içme yasaklarını artırırken, sigara endüstrilerini gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelere kaydırıyorlar?
• Bu kadar kişiyi öldürebilen, yasal olarak kullanılabilen başka bir kitle imha silahı olabilir mi?
• Hangi uyuşturucu ya da ölümcül maddeyi en yakın bakkaldan sadece birkaç lira ödeyerek alabiliriz?
• Çarşı veya pazardan aldığımız hangi ürünün üzerinde “kullanma talimatına uygun bir şekilde tükettiğinizde sizi öldürür” uyarısı var?

Bütün bu soruların cevaplarını ve sigarayla ilgili istatistikleri düşündüğümüzde ne kadar ciddi bir düşmanımız olduğunu anlayabiliyoruz.

Sigarayla İlgili Gerçekler

• Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada bir milyar yüz milyon düzenli sigara içicisi var ve bunların yarısı sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybedecek.
• Her yıl dünyada 5 milyon kişi aktif olarak sigara içtiği için ve yüz binlerce insan sigara dumanına maruz kalmaları nedeniyle ölmektedir.
• Ülkemizde sigara içme oranları yaklaşık olarak erkeklerde %41, bayanlarda %13 ve toplamda 17 milyon sigara tüketicisi var. Her yıl 100.000 insanımız sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor.
• Tütün dumanında 4000’den fazla kimyasal madde mevcut, bunların 80’den fazlası kanser yapıcı özelliğe sahiptir.
• Akciğer kanserine yakalanan her 10 hastadan 8’i sigara tüketmekte. Sinsi bir hastalık olan akciğer kanserine %60-70 vakada ancak ileri evrede tanı konabilmektedir.
• Günümüzde en ölümcül dördüncü hastalık olan kronik bronşitin %90 tek sebebi sigaradır.
• Koroner kalp hastalığı ölümlerinin %10-30’undan sigara sorumludur.
• Günde 1-4 arası sigara içimi ve hatta pasif sigara dumanına maruz kalınması kalp ve akciğer hastalıklarına yakalanma riskini artırmaktadır.
• Hamilelikte sigara içiminin bebeğe zararlı olduğu kanıtlanmıştır.
• Sigarayı merak edip deneyenlerin yaklaşık yarısı bağımlı olabilmektedir.

Niçin İçiyoruz? – Çünkü bağımlılık yapıyor!

Sigara Bağımlılığı 3 Bölümden Oluşmaktadır:

1. Fizyolojik Bağımlılık: İçmediğinizde baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, kabızlık, yorgunluk gibi yakınmaların olması.
2. Psikolojik Bağımlılık: Üzüntü, stres, öfke veya sevinç durumlarında kullanım.
3. Sosyal Bağımlılık: Çay ve kahve ile birlikte veya arkadaşlarınızla sohbet ederken kullanmak.

Tütün, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından mental ve davranışsal bozukluklara yol açan psikoaktif bir madde olarak tanımlanmıştır. Eroin ve kokain kadar ciddi bağımlılık yapabilmektedir. Bu bağımlılığın sosyal, psikolojik ve fizyolojik olmak üzere üç komponenti vardır.

Sigarayı Bırakmayı Düşünüyorsanız… Önce Kendiniz Deneyin:

• Bırakmak için bir gün belirleyin.
• Aile ve iş çevrenizdeki kişilere sigarayı bırakacağınızı söyleyin ve onların desteğini isteyin.
• Fazla zaman geçirdiğiniz yerlerde (araba-ev) sigara içmeyin.
• Nikotin eksikliğine bağlı ortaya çıkabilecek sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü gibi yakınmaların birkaç hafta içinde oldukça azalacağını unutmayın.
• Sigara içimini tetikleyebilecek stresli durumlar, alkol kullanımı ya da arkadaş çevresi gibi faktörlere karşı hazırlık yapın.
• Düzenli egzersiz yapın.
• “Bir sigaradan bir şey olmaz” demeyin. Bırakma sürecinde içeceğiniz bir sigara bile başarısızlığa yol açabilir.
• Stresle mücadele etmek için sağlıklı yöntemler bulun. Uğraşmaktan keyif aldığınız hobilerinize zaman ayırın.
• Canınız çok fazla sigara istediğinde hemen yapacak bir şeyler bulun, örneğin bir arkadaşınızı arayın, yürüyüşe çıkın, yemek yapın vb.
• Bırakma sürecinde bir kez başarısız olsanız bile yeni denemelerde şansınızın artacağını unutmayın.

Sigarayı Bıraktığınızda:

• 20. dakikada: Nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale döner.
• 24. saatte: Kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.
• 2 hafta – 3 ay sonrasında: Efor kapasiteniz artar. Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur. Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır. Soluk alıp vermeniz kolaylaşır. Koku ve tat alma duyularınız iyileşir. Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar. Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız. Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
• 1. yılda: Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, 1 yılın sonunda risk %50 azalır. Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı riski %30 – 50 oranında azalır. Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir. İlerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.
• 5. yılda: Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır.
• 10. yılda: Felç olma riskiniz 5 – 10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner. Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalır.
• 15. yılda: Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.

Üzülerek belirtmek isterim ki, bu metni incelediğiniz dönemde (yaklaşık 10 dakika) 2 kişi sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybetmiştir.